Planujesz pracę sezonową w Norwegii? Pracujesz tu na stałe? Pamiętaj, że masz takie same prawa jak pracownicy norwescy.
Od roku 2019 Caritas Norwegia realizuje projekt, którego celem jest zapobieganie wykorzystywaniu pracowników zagranicznych na norweskim rynku pracy. Kluczową częścią tego przedsięwzięcia jest informowanie zagranicznych pracowników o ich prawach i obowiązkach w Norwegii. Obecnie, w sezonie letnim Caritas poświęca wiele uwagi pracownikom sezonowym, którzy przyjeżdżają do Norwegii, aby pracować między innymi w dużych gospodarstwach rolnych.
Tekst: Marta Tomczyk-Maryon
Caritas Norwegia ma swoje centra w wielu miastach; główna siedziba mieści się w Oslo, jednak istnieją również biura w Drammen, Stavanger, Bergen, Trondheim, Trømso i Arendal. We wszystkich tych placówkach można uzyskać informacje i darmowe porady, również w języku polskim. Wystarczy zadzwonić i umówić się na rozmowę. Caritas oferuje również darmową poradę polskojęzycznego prawnika.
Anne-Sofie Ekendahl-Dreyer (na zdj. poniżej) jest koordynatorem zespołu Caritas zajmującego się sprawami emigracji zarobkowej. Była odpowiedzialna m.in. za przygotowanie filmu w trzech językach dla pracowników sezonowych w Norwegii. Zapytałam ją, dlaczego Caritas uruchomił ten projekt:
Obraz
– Zrobiliśmy to dlatego, że pracownicy z innych krajów są szczególnie narażeni na gorsze traktowanie na tutejszym rynku pracy. Część z nich doświadcza wykorzystywania ze strony pracodawców, są im oferowane gorsze warunki pracy, nie dostają dodatku urlopowego, często zostają zwolnieni bezpodstawnie itd. I właśnie z tego powodu chcemy tej grupie udzielać jak najwięcej informacji. Nasz projekt się rozwija, pracujemy na różnych poziomach.
Projekt ma również wymiar polityczny, spotykamy się i rozmawiamy z czołowymi politykami, przedstawiając im sytuację i problemy z jakimi borykają się imigranci na norweskim rynku pracy. Ponadto uczestniczymy aktywnie w pracach komisji rządowych poprzez odpowiadanie na nowe projekty ustaw, które dotyczą prawa pracy, takich jak na przykład ustawa o zakazie kradzieży wynagrodzeń (lønnstyveri).
– Dlaczego sytuacja pracowników sezonowych w Norwegii jest trudniejsza niż osób pracujących tu na stałe?
– Pracownicy sezonowi są całkowicie uzależnieni od pracodawcy, który często zapewnia im również miejsce zamieszkania, a nawet wyżywienie. Osoby zatrudnione na stałe i mieszkające w Norwegii mogą zmienić pracę, gdy coś im nie odpowiada. W przypadku pracowników sezonowych jest to trudniejsze, bo takie osoby nie mają gdzie pojechać, a jeśli nie dostaną zapłaty, to nie będą mogły wrócić do swojego kraju. Tak więc pracownicy sezonowi potencjalnie mogą być bardziej narażeni na wyzysk w pracy. Nie znają Norwegii, języka, nie wiedzą, z kim mogą porozmawiać i kogo poprosić o pomoc.
– Jaką konkretną pomoc może uzyskać polski pracownik w Caritasie?
– Przede wszystkim informacje na temat swoich praw pracowniczych, np. na temat swojej umowy o pracę. Może również umówić się z polskim prawnikiem, jeśli ma wątpliwości dotyczące przepisów lub uważa, że został wykorzystany przez pracodawcę. Oferujemy także doradztwo zawodowe i pomoc w szukaniu pracy. Oczywiście te wszystkie rozmowy mogą się odbyć w języku polskim i są zupełnie bezpłatne.
– Jakiej rady udzieliłabyś osobom, które zamierzają przyjechać w lecie do pracy w Norwegii?
– Pracownikom sezonowym, jak i wszystkim innym, radziłabym, aby przede wszystkim poznali swoje prawa.
Jan Palma, konsultant projektu (na zdj. obok)dodaje, że:
Obraz
– W filmie, który nakręciliśmy przedstawiamy niezbędne informacje na temat praw i obowiązków pracowników sezonowych w rolnictwie oraz przepisy regulujące stosunek pracy. Podczas oglądania filmu można zaznajomić się m.in. z prawem dotyczącym umowy o pracę, czasu pracy, wynagrodzenia (w tym wynagrodzenia wakacyjnego i akordu), wypowiedzenia i wielu innych ważnych kwestii. Wyjaśniamy również przepisy dotyczące zakwaterowania i zasad reżimu sanitarnego. W filmie wypowiada się norweski rolnik. Mówi on o specyfice pracy w swoim gospodarstwie, m.in. o tym, jak wygląda normalny dzień pracy i czego można oczekiwać. Wypowiada się tam również polski pracownik, który od siedemnastu lat pracuje na tej farmie, i który mówi o swoich doświadczeniach. Z tych wypowiedzi wynika, że praca sezonowa jest ciężką, fizyczną pracą.
To bardzo ważne, aby zanim podejmie się decyzję o podjęciu zatrudnienia, dobrze znać swoje prawa i równocześnie być świadomym, że praca sezonowa jest wymagająca.
Masz pytania dotyczące twojej sytuacji zawodowej lub znajdujesz się w trudnej sytuacji na rynku pracy - skontaktuj się z Caritas Norwegia. Uzyskasz tam bezpłatną pomoc w języku polskim. (Pracowników Caritas obowiązuje tajemnica zawodowa. To znaczy, że informacje, które im przekażesz zachowają wyłącznie dla siebie).
