„Przybywam jako pielgrzym, jako pielgrzym pokutujący, aby błagać Pana o przebaczenie i pojednanie po latach wojny i terroryzmu” - powiedział Franciszek do Irakijczyków. Zdjęcie: REUTERS
W piątek 5 marca Ojciec Święty wyruszył w podróż do Iraku. 33. papieska pielgrzymka jest ważnym wydarzeniem nie tylko dla katolików. Franciszek jest pierwszym papieżem w historii, który udaje się do tego kraju. Wizyta odbywa się w szczególnym miejscu i czasie; jest określana jako najbardziej niebezpieczna podróż papieża, a równocześnie najbardziej wyczekiwana przez katolików Bliskiego Wschodu.
Papieska pielgrzymka, która rozpoczęła się w piątek 5 marca potrwa nieco ponad trzy dni i zakończy się 8 marca. Poniżej publikujemy szczegółowy program papieskiej wizyty.
Program 33. Papieskiej pielgrzymki
Piątek 5 marca 2021 r.
RZYM – BAGDAD
7.30 – wylot samolotem z lotniska Rzym/Fiumicino do Bagdadu.
14.00 (12.00 czasu norw.) – przylot na międzynarodowe lotnisko w Bagdadzie. Oficjalne powitanie na międzynarodowym lotnisku w Bagdadzie.
14.10 (12.10) Spotkanie z premierem w sali VIP-ów na międzynarodowym lotnisku w Bagdadzie.
15.00 (13.00) Uroczystość oficjalnego powitania w Pałacu Prezydenckim w Bagdadzie.
15.15 (13.15) Wizyta kurtuazyjna u prezydenta Republiki w gabinecie prywatnym Pałacu Prezydenckiego w Bagdadzie.
15.45 (13.45) Spotkanie z przedstawicielami władz, społeczeństwa obywatelskiego i korpusu dyplomatycznego w sali Pałacu Prezydenckiego w Bagdadzie (przemówienie Ojca Świętego).
16.40 (14.40) Spotkanie z biskupami, księżmi, zakonnikami, seminarzystami, katechetami w katedrze katolickiej obrządku syryjskiego “Matki Bożej Zbawienia” w Bagdadzie (przemówienie Ojca Świętego).
Sobota, 6 marca 2021 r.
BAGDAD – AN-NADŻAF – UR – BAGDAD
7.45 (5.45) Wylot samolotem do An-Nadżaf.
8.30 (6.30) Przylot na lotnisko w An-Nadżaf.
9.00 (7.00) Wizyta kurtuazyjna u wielkiego ajatollaha Ali as-Hussajni as-Sistani w An-Nadżaf.
10.00 (8.00) Wylot samolotem do An-Nasirijja.
10.50 (8.50) Przylot na lotnisko w An-Nasirijja.
11.10 (9.10) Spotkanie Międzyreligijne na Równinie Ur (przemówienie Ojca Świętego).
12.30 (10.30) Wylot samolotem do Bagdadu.
13.20 (11.20) Przylot na międzynarodowe lotnisko w Bagdadzie.
18.00 (16.00) Msza św. w katedrze katolickiej obrządku chaldejskiego pw. św. Józefa w Bagdadzie (homilia Ojca Świętego).
Niedziela, 7 marca 2021 r.
BAGDAD – IRBIL – MOSUL – KARAKOSZ – IRBIL – BAGDAD
7.15 (5.15) Wylot samolotem do Irbilu.
8.20 (6.20) Przylot na lotnisko w Irbilu.
8.20 (6.20) Powitanie przez prezydenta Autonomicznego Regionu Kurdystanu a także władze religijne i cywilne w salonie prezydenckim VIP na lotnisku w Irbilu.
8.30 (6.30) Spotkanie z prezydentem i premierem Regionu Kurdystanu w salonie prezydenckim VIP na lotnisku w Irbilu.
9.00 (7.00) Wylot helikopterem do Mosulu.
9.35 (7.35) Przybycie na lądowisko w Mosulu.
10.00 (8.00) Modlitwa za zmarłe ofiary wojny w Hosh al-Bieaa (Plac Kościelny) w Mosulu (Modlitwa Ojca Świętego).
10.55 (8.55) Wylot helikopterem do Karakosz.
11.10 (9.10) Przybycie na lądowisko w Karakosz.
11.30 (9.30) Odwiedziny wspólnoty Karakosz w kościele Niepokalanego Poczęcia w Karakosz (Przemówienie Ojca Świętego na Anioł Pański).
12.15 (10.15) Przelot do Irbilu.
16.00 (14.00) Msza św. na stadionie “Franso Hariri” w Irbilu (homilia Ojca Świętego).
18.10 (16.10) Wylot samolotem do Bagdadu.
19.15 (17.15) Przylot na międzynarodowe lotnisko w Bagdadzie.
Poniedziałek, 8 marca 2021 r.
BAGDAD – RZYM
9.20 (7.20) Uroczystość pożegnania na międzynarodowym lotnisku w Bagdadzie.
9.40 (7.40) Wylot samolotem do Rzymu.
12.55 Przylot na międzynarodowe lotnisko Rzym/Ciampino.
Przypomniano, że między Irakiem a Rzymem są dwie godziny różnicy czasowej i jeśli w Rzymie (a także w Oslo) jest godzina 12.00 to w Iraku jest godzina 14.00.
„Wszyscy braćmi jesteście”
Hasłem 33. pielgrzymki zagranicznej Franciszka są słowa z Ewangelii św. Mateusza (23,8): „Wszyscy braćmi jesteście”. Umieszczono je na logo wizyty w językach arabskim, asyryjskim i kurdyjskim. Na białym tle znajduje się postać papieża pozdrawiającego Irak, wyobrażony przez jego symbole: mapę państwa, rzeki Eufrat i Tygrys oraz palmę. Biała gołąbka, symbolizująca pokój, leci ponad flagami Stolicy Apostolskiej i Republiki Iraku, niosąc w dziobie gałązkę oliwną, kolejny symbol pokoju. Z kolei na stronie internetowej patriarchatu chaldejskiego zamieszczono zdjęcie uśmiechniętego Franciszka i napis powitalny w języku nowoaramejskim: „Bshina Bshina O Baba D Maritha” (Witaj, ojcze Kościoła).
W centrum islamu
Irak to państwo, w którym znajdują się wyznawcy różnych religii, jednak zdecydowaną większość, bo aż 98 procent stanowią muzułmanie, przy czym mniej więcej 2/3 z nich to szyici, żyjący na południu kraju, a jedna trzecia to sunnici w centrum oraz na północy Kurdowie. Spośród chrześcijan najliczniejsi są katolicy chaldejscy (67 proc.), poza tym są tam obecne Kościoły: Asyryjski Wschodu (20 proc.), Syryjski Prawosławny i syryjskokatolicki (razem 10 proc.) oraz Ormiański Apostolski i ormiańskokatolicki. Są też niewielkie wspólnoty wiernych z innych Kościołów, np. rzymskokatolickiego czy protestanckich. Oprócz chrześcijan w Iraku są również inne mniejszości religijne, takie jak np. jezydzi, sabatejczycy, mandejczycy, kakajowie (Kaka’i) i zoroastrianie.
Doświadczeni
Sytuacja chrześcijan w tym rejonie była bardzo trudna w niedalekiej przeszłości. W roku 2003 został obalony reżim Saddama Husajna i od tego czasu Irak jest pogrążony w konflikcie. W kraju nastąpił masowy wzrost fundamentalizmu islamskiego, doszło też do krwawego konfliktu między sunnitami a szyitami. Sytuacja chrześcijan stała się ekstremalnie trudna, ponieważ często stawali się oni celem ataków terrorystów. Kiedy w roku 2014 pojawiło się tzw. Państwo Islamskie (ISIS) sytuacja pogorszyła się jeszcze bardziej, ponieważ setki tysięcy chrześcijan i wiernych innych mniejszości religijnych lub etnicznych musiało uciekać ze swoich miast i wsi. Chociaż Państwo Islamskie zostało w dużej mierze pokonane w 2017 roku, tylko niektórzy chrześcijanie, którzy uciekli, powrócili do swoich rodzinnych domów, zwłaszcza na równinie Niniwy w północnym Iraku. Przed 2003 rokiem w Iraku żyło ponad milion chrześcijan, co stanowiło ok. 5 proc. ówczesnej ludności. Od tamtego czasu ich liczba dramatycznie spadła w skutek fali przemocy i ogólnie złej sytuacji społeczno-politycznej. Ocenia się, że obecnie w Iraku pozostało 200-300 tys. chrześcijan. Są oni skupieni w Bagdadzie i na północy kraju. Inwazja ISIS w 2014 r. spowodowała ich masowy exodus z Mosulu i Równiny Niniwy do irackiego Kurdystanu. W 2016 r. zarówno Parlament Europejski, jak i Departament Stanu USA uznały eksterminację chrześcijan i innych mniejszości w Iraku za ludobójstwo.
Nadzieja i wsparcie
W wideoprzesłaniu, które Papież skierował do Irakijczyków w związku z rozpoczynającą się dzisiaj wizytą apostolską powiedział m.in.:
„Przybywam jako pielgrzym, jako pielgrzym pokutujący, aby błagać Pana o przebaczenie i pojednanie po latach wojny i terroryzmu, aby prosić Boga o pocieszenie dla serc i o uleczenie ran. Przybywam też do was jako pielgrzym pokoju, żeby powtórzyć: „wszyscy braćmi jesteście” (Mt 23, 8) – podkreślił Papież. – Tak, przybywam jako pielgrzym pokoju, dążąc do braterstwa, ożywiony pragnieniem wspólnej modlitwy i wspólnej wędrówki, także z braćmi i siostrami innych tradycji religijnych, w duchu ojca Abrahama, który łączy muzułmanów, żydów i chrześcijan w jedną rodzinę.“Przesłanie nadziei i wsparcia dla ciężko doświadczonych chrześcijan Bliskiego Wschodu będzie ważną częścią papieskiej pielgrzymki. Zapewnienie ich, że reszta Kościoła o nich pamięta jest ważnym znakiem braterstwa i jedności.
Dialog
Nadzieję budzi również dialog z islamem, którego symbolicznym wyrazem będzie przyjęcie papieża przez wielkiego ajatollaha Ali al-Sistaniego w Nadżafie. Ten 90-letni uczony i myśliciel szyicki to jedna z najbardziej pływowych postaci w życiu publicznym Iraku po obaleniu rządów Saddama Husajna.
Powrót do źródeł
Papieska pielgrzymka jest również symbolicznym powrotem do źródeł chrześcijaństwa i cywilizacji. Odbywa się bowiem w Mezopotamii, gdzie przed tysiącami lat zrodziła się cywilizacja starożytnych Sumerów, Babilończyków i Asyryjczyków, gdzie po raz pierwszy spisano prawo w postaci Kodeksu Hammurabiego. Nauki głosili i zostali tu pochowani prorocy biblijni: Ezechiel, Jonasz, Naum. Jest to również ziemia pierwszej ewangelizacji, którą miał tam głosić św. Tomasz, tu działał dzisiejszy Asyryjski Kościół Wschodu, wtedy nestoriański, który stąd właśnie rozwijał swe misje wzdłuż Zatoki Perskiej aż do dzisiejszych Indii, Afganistanu i Chin.
Jednym z punktów papieskiej pielgrzymki będzie miasto Ur, które zostało zidentyfikowane jako Ur biblijen – miasto Abrahama.
(na podst. ekai.pl)
Przeczytaj więcej
Wypowiedź papieża do Irakijczyków przed pielgrzymką
Wywiad z watykanistą Adrea Gagliarduccim na temat papieskiej pielgrzymki