Kościół Katolicki obchodzi dziś święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Choć niewiele wiemy na temat Jej przyjścia na świat, to sama uroczystość ma dla nas, katolików wielkie znaczenie. Uświadamia nam, że narodzenie Boga dokonało się w ścisłym związku z człowiekiem i dla człowieka.
„Dusza moja została wywyższona”
W Piśmie Świętym nie znajdziemy nic na temat narodzin matki Jezusa. Informacje na ten temat przekazuje jednak tradycja i pisma apokryficzne. Wiadomo, że rodzicami Maryi byli św. Anna i św. Joachim, którzy otrzymali łaskę bycia rodzicami w późnym wieku. Ich córka urodziła się prawdopodobnie między 20. a 16. rokiem przed narodzeniem Jezusa. Apokryficzna Protoewangelia Jakuba opisuje szczegóły przyjścia Maryi na świat, podając np., że urodziła się ona jako… wcześniak w siódmym miesiącu ciąży. Jej matka św. Anna miała powiedzieć, po narodzinach córki, że „W tym dniu dusza moja została wywyższona”.
Początki i rozwój święta
Święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny miało swój początek w Kościele Jerozolimskim. Pielgrzymi przybywający do Jerozolimy już od V w. nawiedzali kościół Najświętszej Panny w miejscu, gdzie według wspomnianej Protoewangelii Jakuba mieścił się dom rodziców Maryi i gdzie przyszła Ona na świat. Historycy przypuszczają, że uroczystość poświęcenia tej bazyliki zapoczątkowała święto Narodzenia NMP. Obecnie wspomniana bazylika jest poświęcona rodzicom matki Chrystusa, św. Annie i św. Joachimowi.
Z Jerozolimy tradycję tego święta przejął Kościół w Konstantynopolu. W Kościele Zachodnim święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny występuje po raz pierwszy w kalendarzu liturgicznym biskupa Reims Sonnancjusza (614-631). Za pontyfikatu papieża Sergiusza I (687-701) święto nabiera dużego znaczenia i zostaje zaliczone do czterech wielkich uroczystości Maryjnych połączonych z procesją stacyjną. W dniu 8 września lud rzymski wraz ze swoimi kapłanami gromadził się w kościele św. Adriana, po czym wszyscy z zapalonymi świecami udawali się w uroczystej procesji do bazyliki Matki Bożej Większej. Wierzono, że jak jutrzenka zapowiadała wschód słońca, tak narodziny Maryi zapowiadały bliskie już przyjście na świat Zbawiciela.
Trzeba jednak zauważyć, że święto rozszerzało się w Kościele dość wolno, co wynikało m.in. z tego, że wszelkie informacje o okolicznościach narodzenia Bożej Rodzicielki pochodziły z apokryfów.
Obraz
Bazylika św. Anny w Jerozolimie: według tradycji świątynia powstała w miejscu, gdzie mieścił się dom rodzinny Maryi
Matka Boska Siewna
W Polsce święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny ma również inną nazwę - Matki Bożej Siewnej. Jest to związane z dawnym zwyczajem, że dopiero po tym święcie i uprzątnięciu pól zaczynano orkę i siew. Lud chciał, aby rzucone w ziemię ziarno pobłogosławiła Boża Rodzicielka. Do ziarna siewnego mieszano ziarno wyłuskane z kłosów, które były wraz z kwiatami i ziołami poświęcane w uroczystość Wniebowzięcia Matki Bożej, by uprosić sobie dobry urodzaj.
Obraz
Madonna Bambina
We Włoszech i w niektórych krajach łacińskich istnieje kult Maryi-Dziecięcia. Powstały nawet sanktuaria - a więc miejsca, gdzie są czczone jako cudowne figurki i obrazy Maryi-Niemowlęcia w kołysce (na zdj. powyżej). Najbardziej znane z nich to: Madonna Bambina w Forno Canavese, Madonna Bambina w katedrze mediolańskiej, Madonna Bambina w kaplicy domu generalnego Sióstr Miłosierdzia oraz sanktuarium Matki Bożej-Dzieciątka jest w Mercatello.
