Wniebowzięcie NMP było tematem wielu dzieł malarskich. Na przestrzeni dziejów wybitni artyści próbowali oddać tajemnicę i mistykę tego niezwykłego wydarzenia. Francesco Botticini, Wniebowzięcie NMP (ok. 1476)
Dziś obchodzimy jedno z najważniejszych świąt maryjnych - Wniebowzięcie Najświętszej Maryj Panny. Dla Polaków ma ono szczególne znaczenie, ponieważ wyraża nie tylko naszą wiarę, ale wiąże się również z historią Polski.
Tekst: Marta Tomczyk-Maryon
O Wniebowstąpieniu Najświętszej Maryi Panny pisało wielu teologów, próbując przeniknąć i zrozumieć to wydarzenie i dogmat. Jednym z nich był jeden z Ojców Wschodu św. Jan Damasceński (ok. 675- 749):
„Kiedy zaś dnia trzeciego przybyli do grobu, aby opłakiwać Jej zgon, ciała już Maryi nie znaleźli. To jedynie mogli pomyśleć, że Ten, któremu podobało się wziąć ciało z Dziewicy Maryi i stać się człowiekiem; Ten, który zachował Jej nienaruszone dziewictwo nawet po swoim narodzeniu, uchronił Jej ciało od skażenia i przeniósł je do nieba przed powszechnym ciał zmartwychwstaniem. (...) W czasie tego wniebowzięcia, o Matko Boża, wojska anielskie przejęte radością i czcią okryły swoimi skrzydłami Twoje ciało, wielki namiot Boży”.
Prawda o Wniebowzięciu Matki Bożej jest dogmatem naszej wiary. I choć formalnie została ona ogłoszona dopiero w XX wieku, w r. 1950 przez papieża Piusa XII, to była ona powszechnie wyznawana niemal od początku istnienia Kościoła katolickiego.
To piękne święto maryjne jest nazywane w Polsce również świętem Matki Boskiej Zielnej. 15 sierpnia był dniem, kiedy rolnicy dziękowali i modlili się o dobre zbiory. W polskich kościołach święci się w tym dniu zboża i kwiaty. Dzień 15 sierpnia ma szczególne znaczenie dla Polaków, również z tego powodu, że wiąże się z Cudem nad Wisłą, czyli Bitwą Warszawską, w której Polska pokonała Rosję bolszewicką.
Wniebowzięcie NMP w malarstwie
Wniebowzięcie NMP było tematem wielu dzieł malarskich. Na przestrzeni dziejów wybitni artyści próbowali oddać tajemnicę i mistykę tego niezwykłego wydarzenia. Dzięki temu możemy podziwiać dzieła sztuki jak również inspirować się nimi w naszej prywatnej modlitwie.
A oto pięć wybranych arcydzieł, które odkrywają przed nami tajemnicę Wniebowzięcia NMP.
1. Flamandzki malarz zwany Mistrzem Legendy św. Łucji, który działał na przełomie XV i XVI wieku stworzył jedno z najpiękniejszych przedstawień Wniebowzięcia. Niektórzy krytycy sztuki nazywają to płótno malarską symfonią na cześć NMP. Podtrzymywana przez wspaniały orszak anielski Maryja, na którą czeka Trójca św., zachowuje skupienie i skromność. Jej wspaniale przedstawiona postać jest równocześnie piękna i mistyczna. Płótno flamandzkiego malarza przykuwa również uwagę bogactwem i głębią kolorów.
Obraz
Mistrz Legendy św. Łucji (Flamandy), 1485-1500, National Galery Londyn
2. Obraz włoskiego renesansowego malarza Tycjana powstał na zlecenie franciszkanów z kościoła Santa Maria Gloriosa dei Frari w Wenecji. I choć trudno w to uwierzyć początkowo został przyjęty z niechęcią przez zleceniodawców, a to głównie z tego powodu, że Matka Boża ma… zbyt piękną i kobiecą twarz. Do czasów Tycjana nie było przyjęte, aby w sztuce przedstawiać Matkę Bożą jako urodziwą kobietę. Współcześni Tycjanowi odbiorcy mieli również trudność ze zrozumieniem dynamiki w jakiej są ukazani apostołowie. Uczniowie Chrystusa są tu pokazani w zdziwieniu, a nawet strachu. Malarz ujawnił ich ludzkie cechy i emocje; apostołowie obserwują niezwykłe i trudne do zrozumienia dla nich wydarzenie.
Obraz
Tycjan, Assunta (Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny), 1516-1518, Muzeum Santa Maria Gloriosa dei Frari w Wenecji
3. Hiszpański malarz z okresu baroku Bartolomé Esteban Murillo był człowiekiem religijnym, wyrażającym swoją wiarę zarówno poprzez życie, jak i sztukę. Stworzył wiele obrazów religijnych, szczególnie upodobał sobie przedstawienia Matki Bożej. Jego wizja Wniebowzięcia była często naśladowana przez wielu innych artystów. Biała szata Maryi oznacza Jej czystość, niepokalanie niebieski płaszcz wskazuje na Jej związek z niebem i Bogiem i mistyką.
Obraz
Bartolomé Estéban Murillo, Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, 1670, Ermitaż, Sankt Petersburg
4. Wizja hiszpańskiego malarza z okresu baroku Juana Martína Cabezalero przedstawia Maryję jako młodą dziewczynę, która jest unoszona do nieba przez anioły. W dolnej części obrazu widzimy natomiast apostołów, którzy żegnają Jej ziemskie ciało. Artysta uchwycił również św. Piotra, który spojrzał w niebo i dojrzał unoszoną do nieba Maryję. Za chwilę zapewne powie o tym pozostałym towarzyszom.
Juan Martín Cabezalero, „Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny”, 1665–1670, Muzeum Prado, Madryt
5. Najsłynniejszy flamandzki malarz Peter Paul Rubens i jeden z najlepszych malarzy baroku pozostawił po sobie kilka obrazów przedstawiających scenę Wniebowzięcia. Choć różnią się one w szczegółach, wszystkie zachowują podstawowe cechy jego malarstwa: dynamikę, niepokój, bogatą kolorystykę i śmiałe kontrasty. Matka Boża nie jest tu nieśmiałą dziewczyną, ale prawdziwą Królową Niebios, której Wniebowstąpienie jest pełnym dynamiki i siły dążeniem do spotkania z Bogiem.
Obraz
Peter Paul Rubens,Wniebowzięcie NMP (1611-1614), Kunsthistorisches Museum, Wiedeń
